فضای همسایگی: جایی که مادران و کودکان با هم رشد می‌کنند مقاله4

من به عنوان یک معمار با سابقه‌ی کاری طولانی و مادر یک دختر ۱۲ ساله، در ۴۳ سالگی به نقطه‌ای رسیده‌ام که دغدغه‌هایم فراتر از طراحی فضاهای فیزیکی است. اکنون، آنچه برایم اهمیت دارد، ایجاد فضاهایی است که نه تنها زیبا و کاربردی باشند، بلکه از نظر اجتماعی و روانشناختی نیز معنادار و حمایت‌گر باشند. دوازده سال است که با ورود دخترم به زندگی‌ام، دنیای من دگرگون شده و نگاهم به زندگی عمیق‌تر شده است. در این سال‌ها، مطالعات زیادی در حوزه‌های فرزندپروری، توسعه فردی و روانشناسی داشته‌ام و به ویژه تحت تأثیر فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم اروین د. یالوم و آثار آلن دوباتن قرار گرفته‌ام.

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که در این سال‌ها با آن مواجه بوده‌ام، ایجاد شبکه‌ای از روابط هم‌سن و سالمند برای دخترم بوده است. برخلاف گذشته، دیگر محله‌ها و فضاهای عمومی به گونه‌ای طراحی نشده‌اند که کودکان بتوانند به راحتی با هم‌سالان خود ارتباط برقرار کنند. این مسئله از نظر جامعه‌شناسی بسیار قابل تأمل است، چرا که فقدان فضاهای جمعی و همسایگی، منجر به کاهش تعاملات اجتماعی و احساس انزوا در میان کودکان و والدین شده است. در خانواده‌ی من نیز کسی نبود که بتواند در این زمینه راهنمایی‌ام کند و این موضوع باعث شد تا در مسیر مادر بودن، احساس تنهایی و ناتوانی کنم. گاهی فکر می‌کنم اگر شبکه‌ای از مادران وجود داشت که تجربیات خود را به اشتراک می‌گذاشتند، این مسیر برایم بسیار هموارتر می‌شد.

از منظر روانشناسی، ایجاد فضاهایی که احساس تعلق و حمایت متقابل را تقویت کنند، برای سلامت روانی کودکان و والدین ضروری است. در معماری، مفهومی به نام «فضای همسایگی» وجود دارد که نه تنها به طراحی فیزیکی فضاها، بلکه به ایجاد تعاملات اجتماعی و احساس همبستگی میان ساکنان توجه دارد. این مفهوم برای من بسیار الهام‌بخش بوده است. من می‌خواهم با استفاده از این پلتفرم، فضایی همسایگی ایجاد کنم که در آن مادران و فرزندان بتوانند شبکه‌های اجتماعی خود را بسازند، تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از حمایت یکدیگر برخوردار شوند. این فضا نه تنها به بهبود روابط اجتماعی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک محیط امن و حمایت‌گر، نقش مهمی در رشد فردی و اجتماعی کودکان و والدین ایفا کند.

این ایده از نظر معماری، جامعه‌شناسی و روانشناسی، پاسخی به نیازهای امروزی جامعه است؛ نیاز به فضاهایی که انسان‌ها را به هم نزدیک‌تر کنند و احساس تعلق را در آن‌ها تقویت کنند. امیدوارم این پلتفرم بتواند گامی کوچک در جهت ایجاد چنین فضایی باشد.